مرکز داده سبز چیست و چه تفاوتی با یک مرکز داده عادی دارد؟
مراکز داده در گروههای مختلفی طبقهبندی میشوند که این طبقهبندی منطبق با یکسری معیارها و ضوابط است. یکی از اصطلاحات پر کاربرد و شاید عجیب برای برخی از افراد مرکز داده سبز است. مرکز داده سبز یک فناوری پیچیده یا عجیب نیست، بلکه همانگونه که از نامش پیدا است اشاره به مرکز دادهای دارد که عملکرد آن آسیبهای کمتری به محیط زیست میزند.
گزارشی که چند وقت پیش آزمایشگاه لاورنس برکلی منتشر کرد نشان داد میزان مصرف برق توسط مراکز داده در هر پنج سال دست کم دو برابر افزایش پیدا کرده است. بهطور مثال، در سال 2000 میلادی این میزان برابر با 12 میلیارد کیلووات ساعت بود که پنج سال بعد این رقم به مرز 23 میلیارد کیلواوات ساعت افزایش پیدا کرد. این آمارها نشان میدهند که میزان فروش سرورها نیز هر پنج سال یکبار تقریبا دو برابر شده است. بهطور مثال در سال 2005 میلادی تنها در ایالات متحده میزان فروش سرورها به رقم 2.8 میلیون دستگاه رسید که این رقم در سال 2009 با رشدی نزدیک به دو برابر به رقم 4.9 میلیون دستگاه رسید. مراکز داده، سرورها و سایر تجهیزاتی که در اتاقهای سرور قرار میگیرند به تجهیزات سرمایشی قدرتمندی نیاز دارند که انرژی قابل توجهی را مصرف میکنند که هزینههای مالی زیادی به شرکتها تحمیل میکنند و مهمتر از آن باعث گرمتر شدن دمای زمین میشوند و تاثیر منفی بر اکوسیستم طبیعی میگذارند. این موضوع باعث شد تا شرکتهای بزرگی همچون سان، آیبیام، اینتل، ایامدی، مایکروسافت و… یک نهاد غیرانتفاعی بهنام شبکه سبز (Green Grid) تاسیس کنند که اکنون این نهاد بیش از 175 عضو دارد. هدف از تاسیس این نهاد تدوین استانداردهایی برای کاهش میزان مصرف برق مراکز داده است.
مرکز داده سبز چیست؟ مرکز داده سبز، کارکردی مشابه با مراکز داده عادی دارد که وظیفه اصلی آن ذخیرهسازی، سازماندهی، نظارت و انتشار دادهها است، با این تفاوت که برای حداقل رساندن تاثیرات مخرب زیستمحیطی میزان برق مصرفی برای روشنایی، خنکسازی و تامین انرژی تجهیزات به حداقل میرسد. یک مرکز داده میتواند با رعایت ضوابط و قوانینی که بنیاد شبکه سبز آنها تدوین کرده به یک مرکز داده سبز تبدیل شود. از جمله این معیارها به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
1.محاسبه میزان مصرف انرژی برای محاسبه میزان مصرف انرژی استانداردی بهنام شاخص هدفمندسازی مصرف برق (PUE) سرنام Power Usage Effectiveness وجود دارد. فرمول محاسبه میزان مصرف به شرح زیر است: توضیح اجمالی فرمول فوق به این شرح است که نسبت مقدار انرژی مصرفی مرکز داده که تمامی تجهیزات را شامل میشود به مقدار انرژی مصرفی در تجهیزات فناوری اطلاعات تقسیم میشود. هر چه مقدار شاخص به دست آمده به عدد یک نزدیکتر باشد؛، نشان میدهند که میزان برق مصرفی مرکز داده به شکل هوشمندانه و درستی مدیریت شده است. دقت کنید در زمان محاسبه، باید مصرف انرژی تمامی تجهیزات نمایان و غیر نمایان (تلفات انرژی) را محاسبه کنید.
2.بازطراحی سامانههای خنکسازی مرکز داده یکی دیگر از مفاهیم مهم اتاق سرور که باید به آن دقت ویژهای داشته باشید، بهکارگیری درست مکانیسم راهرو گرم و سرد است. پیادهسازی درست راهرو سرد و گرم به این صورت است که هوای سرد به شکل متمرکز و هدفمند به رکشبکه وارد میشود و هر محفظه و شکافی که باعث خروج هوای سرد میشود پوشانده میشود. فاکتورهای دیگری نیز باید مورد توجه قرار گیرند که از آن جمله میتوان به استفاده از انرژیهای طبیعی، بهکارگیری تجهیزاتی که برچسب انرژی کم مصرف دارند، پیادهسازی مجازیسازی در سطوح مختلف، بررسی مجدد افزونگیها، بهکارگیری تجهیزات ماژولار و…. اشاره کرد که هر یک از این مفاهیم توضیحات خاص خود را دارند.