واحد توزیع برق یا PDU در اتاق سرور و مرکز داده چیست؟
معمولا اتاق‌های سرور و مراکز داده مملو از تجهیزات شبکه و دستگاه‌های الکترونیکی هستند. چون نمی‌توان برای این تعداد دستگاه، پریزهای برق مستقلی در نظر گرفت، از واحد توزیع برق یا PDU (مخفف Power Distribution Unit) استفاده می‌شود.
واحد توزیع برق (PDU) وسیله‌ای برای توزیع و مدیریت برق در شبکه‌ها، اتاق‌های سرور و مراکز داده است. این وسیله در گونه‌های مختلفی ساخته می‌شود. برخی از آن‌ها ساده و برخی هوشمند و پیچیده‌تر هستند. بسیاری از انواع PDU به‌ویژه نوع سیار، رک‌مونت و کابینتی آن‌ها چه از نظر ظاهری و چه از نظر کاربرد، به سیم رابط شباهت دارند. هر PDU چند پریز دارد که سه‌‌شاخه برق هر یک از تجهیزات شبکه را می‌توان به یکی از آن پریزها وصل کرد. با استفاده از PDU می‌توان هم‌زمان به چند دستگاه تحت شبکه مثل سرور، سوئیچ و روتر برق رساند.
انواع واحدهای توزیع برق (PDU) از نظر قابلیت‌ها
واحدهای توزیع برق (PDU) را می‌توان از نظر قابلیت‌ها به دو گونه PDU ساده و PDU هوشمند تقسیم کرد:
-
واحد توزیع برق (PDU) ساده
نوع ساده PDU تقریبا همان رابط سیار است: وقتی PDU را به برق وصل می‌کنید، انشعاب‌ها یا پریزهای چندگانه آن هم‌زمان به چند دستگاه مثل سرور، سوئیچ و روتر برق می‌رسانند.
واحد توزیع برق (PDU) ساده
-
واحد توزیع برق (PDU) هوشمند
برخی دیگر از PDUها قابلیت‌های بیشتری دارند و به آن‌ها PDU هوشمند نیز گفته می‌شود. واحدهای هوشمند توزیع برق، فقط یک رابط سیار نیستند، بلکه امکانات پیشرفتهای دارند که به بهبود مدیریت و مصرف برق در اتاق سرور و مرکز داده کمک می‌کند.
توزیع برق مرکز داده
برخی از قابلیت‌های PDU هوشمند
در ادامه، به برخی از قابلیت‌های پیشرفته واحدهای هوشمند توزیع برق (PDU هوشمند) اشاره می‌شود. شاید برخی از PDUهای هوشمند فقط شماری از قابلیت‌های زیر و برخی دیگر همه آن‌ها را یک‌جا داشته باشند.
-
کنترل برق پریزها از دور
برخی از واحدهای پیشرفته توزیع برق، از طریق شبکه نیز قابل کنترل هستند. یعنی می‌توانید از راه دور و بدون حضور فیزیکی در محل، برق هر یک از پریزهای PDU را که خواستید قطع و وصل کنید.
-
اندازه‌گیری مصرف برق
واحدهای پیشرفته توزیع برق (PDU) معمولا میزان برق مصرفی هر یک از پریزهای‌شان را اندازه می‌گیرند. لذا با پایش مصرف برق هر پریز درمی‌یابید که کدام‌یک از تجهیزات متصل به PDU برق بیشتری مصرف می‌کنند. گاهی با این اطلاعات می‌توان تجهیزات شبکه را عیب‌یابی یا برای برق مصرفی شبکه برنامه‌ریزی کرد.
-
افزایش امنیت داده‌ها
در برخی از انواع پیشرفته PDU می‌توان برای اطلاعات گردآوری شده از PDU گذرواژه (پسورد) تعیین کرد. گزینه‌های دیگری نیز پیش‌بینی شده است تا کاربران غیرمجاز به اطلاعات گردآوری شده از PDU دسترسی نیابند یا نتوانند تجهیزات برقی متصل به آن را کنترل کنند.
-
سامان‌دهی به کابل‌ها
در اغلب واحدهای توزیع برق (PDU) تمهیداتی اندیشیده شده است تا سامان‌دهی کابل‌ها و نگهداری آن‌ها تسهیل شود. برای مثال، می‌توانید هر یک از پریزهای PDU را در صورت نیاز قفل کنید تا تصادفا کابل‌ها از برق کشیده نشوند.
-
پایش (مانیتورینگ) محیط
بسیاری از واحدهای توزیع برق (PDU) حسگرهایی دارند که درباره محیط پیرامون‌شان اطلاعات مفیدی گردآوری می‌کنند. آن‌ها برای مثال، رطوبت و دمای محیط را می‌سنجند و مدیر شبکه یا مدیر مرکز داده هر لحظه می‌تواند این اطلاعات را رصد کند. حتی می‌توان آن‌ها را طوری تنظیم کرد که اگر رطوبت، دما یا برخی دیگر از شاخص‌های محیط از حد مجاز فراتر رفت، به مدیر شبکه هشدار داده شود.
انواع PDU از نظر طراحی فیزیکی
واحدهای توزیع برق (PDU) از نظر طراحی فیزیکی انواع مختلفی دارند. برخی از آن‌ها مانند رابط سیار، به‌راحتی قابل جابه‌جایی یعنی سیار هستند (تصویر 3). برخی دیگر، مخصوص رک سرور و رک شبکه طراحی شده‌اند که به آن‌ها PDU رک‌مونت می‌گویند (تصویر 2 و 4 را ببینید). آن‌ها به چارچوب رک پیچ می‌شوند تا به دیگر تجهیزات درون رک (مثل سرورها، سوئیچ‌ها و…) نزدیک باشند و کابل برق تجهیزات به‌راحتی به پریزهای PDU وصل شوند.
انواع PDU از نظر طراحی فیزیکی
در جاهایی مثل مراکز داده که کابینت‌های سرور متعددی هم‌زمان مشغول کار هستند، معمولا PDUهای بزرگ‌تری لازم است. لذا در این‌گونه مواقع گاهی از PDUهای کابینتی استفاده می‌شود. آن‌ها کابینت‌های مستقلی هستند که به‌طور خاص برای توزیع و مدیریت برق بین تجهیزات شبکه‌های بزرگ طراحی شده‌اند.
نکته:
گونه دیگری از PDU که کف اتاق سرور یا مرکز داده جای می‌گیرد PDU زمینی (Floor-mount PDU) خوانده می‌شود. برخی از پی‌دی‌یوهای زمینی امکانات بیشتر و پیشرفته‌تری دارند، لذا گاهی به آن‌ها واحد توزیع اصلی یا MDU (مخفف Main Distribution Unit) نیز می‌گویند. این PDUهای زمینی پیشرفته بین برق اصلی ساختمان و رک‌های مختلف مرکز داده، پل مدیریتی موثری ایجاد می‌کنند. برخی از PDUهای زمینی ترکیبی از ترانسفورمر و مدارشکن هستند که خروجی توان منابع تغذیه بدون وقفه (UPS) را به توان توزیع‌شده در اتاق سرور یا مرکز داده تبدیل می‌کنند. هر یک از این PDUها می‌تواند تع دادی زیادی رک را تغذیه دهد. پرداختن به PDU های زمینی پیشرفته در چارچوب این مقاله نمی‌گنجد.
جمع‌بندی
معمولا برای تجهیزات برقی خانگی از رابط سیار عادی استفاده می‌شود که برخی از آن‌ها می‌توانند آثار ناشی از نوسانات محسوس برق را نیز خنثی کنند. اما باتوجه به این‌که اتاق‌های سرور و مراکز داده معمولا تجهیزات گران‌قیمتی دارند، پرداخت هزینه بیشتر بابت خرید PDU مناسب توجیه‌پذیر است. هنگام انتخاب PDU توجه به نیازهای شبکه یا مرکز داده و سپس انتخاب PDU مناسب که پاسخگوی نیازها باشد، مهم است. علاوه بر امکانات پیشرفتهای که در بالا به برخی از آن‌ها اشاره شد، ویژگی‌های پایه‌ای PDU مثل تعداد پریزهای PDU، نوع پریزهای PDU و سازگاری PDU با دوشاخه‌ها و اتصالات مورد استفاده در شبکه یا مرکز داده را نیز باید مدنظر داشت.
مطالب دیگر:
